Paragrafen

De legesinkomsten voor de aanvragen omgevingsvergunningen bouw zijn sterk afhankelijk van het aantal grote bouwplannen. Dit is een riscio voor het bepalen van de baten. De gemeente Deurne heeft geen invloed op de plannen en is afhankelijk van derden. Om dit risico te verminderen , wordt jaarlijks voor de bepaling van de baten een inschatting gemaakt van het aantal grote plannen. Als de opbrengsten structureel achterblijven, worden de baten bijgesteld.

Uit de resultaten van de afgelopen jaren blijkt hoe wisselend de inkomsten zijn, variërend van een negatief saldo van bijna € 500.000 tot een positief resultaat van € 300.000. In de laatste 15 jaar (Wabo periode) waren de inkomsten gemiddeld € -19.000 per jaar lager dan begroot. Gezien de sterk wisselende en verschillende negatieve resultaten is er een reële mogelijkheid dat dit risico ook in 2025 optreedt.

De algemene uitkering vanuit het Rijk wijzigt voortdurend. De financiële impact van door het Rijk genomen besluiten is voor de gemeente groot. De gemeente volgt het rijksbeleid nauwlettend. Op het moment dat de financiële consequenties duidelijk zijn, worden deze verwerkt in de begroting.

Het Rijk zit in een financieel uitdagende periode. Dit kan er toe leiden dat ook op de algemene uitkering naar gemeentes bezuinigd wordt.  Wat de effecten zijn voor de afzonderlijke gemeenten is nog niet duidelijk. Daarom wordt voor de risicowaardering klasse 5 aangehouden.

De gemeente Deurne is sterk afhankelijk informatievoorziening. Een “cyberincident” kan leiden tot stilvallen van de dienstverlening, datalekken, het overschrijden van wettelijke termijnen, imagoschade met bijbehorende kosten, uitgaven voor noodprocessen om de dienstverlening te handhaven en herstelmaatregelen voor de gevolgen. Daarnaast wordt ook de Operationele Technologie (OT) in gebouwen en openbare werken steeds belangrijker. Ook hier kan een “cyberincident” leiden tot verstoring met kosten als gevolg.

Naast cybercriminaliteit zijn de geopolitieke ontwikkelingen een aanzienlijk risico voor de veiligheid van onze informatievoorziening. Ook de complexe mix van snel ontwikkelende technologieën, zoals 'Generatieve AI' (kunstmatige intelligentie), waaronder ChatGPT, Quantum computing en 'de metaverse', heeft een onduidelijke, maar zeker niet te onderschatten invloed op de totale dreiging.

Afhankelijk van de omvang van een cyberaanval en de effecten in de organisatie is een schade van meerdere miljoenen denkbaar. Het bedrag van €4 miljoen is gebaseerd op de schade bij Hof van Twente in 2020. Die organisatie werd langdurig ontwricht moest haar hele ICT-landschap opnieuw opbouwen.

Deurne heeft voor 2025 middelen gekregen om de tekorten op de jeugdzorg te verlagen. Voor Deurne is dit een bedrag van € 2.481.000. De beslissing over structurele toekenning is nog niet gemaakt. De verwachting is dat er in de loop van 2025 duidelijkheid komt over de vraag hoeveel extra geld structureel beschikbaar komt van het Rijk. Het Rijk heeft aangegeven dat 100% van het beschikbaar gestelde budget meerjarig doorgetrokken mag worden, met dien verstande dat de Hervormingsagenda Jeugd hierop gecorrigeerd dient te worden. De bedragen die Deurne de komende jaren mag meenemen zijn € 1.418.000 in 2026 aflopend naar € 1.285.000 in 2028.

Er is een klein risico dat de gemeente de BTW niet terug kan vragen óf een bijstorting moet storten in het Btw Compensatie Fonds (BCF)*.
Tot nu toe is er ieder jaar geld overgebleven in het BCF. Dit werd teruggestort naar de gemeenten. De provincie geeft daarom aan dat de verwachte teruggave structureel mag worden opgenomen. Het risico bestaat dat er een jaar komt dat het BCF niet voldoende is. Dan wordt er geen geld uitgekeerd of moet er zelfs geld toegevoegd worden. Nu het economisch goed gaat en er veel geïnvesteerd wordt, wordt er veel BTW gecompenseerd. De kans dat het BCF op het einde van het jaar op is, neemt hierdoor toe.

*Gemeenten declareren hun BTW op overheidstaken bij het BCF. De Rijksoverheid heeft een plafond aangebracht in de declaraties. Blijven de gezamenlijke gemeenten onder het plafond, dan wordt het verschil aan het fonds uitgekeerd. Wordt het plafond overschreden, dan moet er geld worden toegevoegd aan het BCF.

De effecten van de klimaatverandering uiten zich steeds vaker in weersextremen, zoals de overstromingen en ondergelopen kelders in de gemeente Deurne als gevolg van overvloedige neerslag. Door de weersextremen, bestaat het risico dat stormen, rukwinden of winterse neerslag, bomen ontwortelen. Afhankelijk van de locatie kan dit leiden tot herstelkosten voor wegen, straatmeubilair, riolering, het wegpompen van overvloedig water en schade aan andere (gemeentelijke) eigendommen. Daarnaast ontstaat er tijdens warme en vooral droge zomers, een toenemend brandgevaar, leidend tot verhoogde inzet van hulpdiensten, die deels ook door onze gemeente worden gefinancierd. De toenemende hittestress kan tevens leiden tot nadelige gezondheidsgevolgen.

Na vaststelling van het Zomerbericht 2025 omvat het grondbedrijf 13 actieve grondexploitaties. Het bruto risicobedrag is € 3.384.679. Het betreft de volgende onderdelen:
·   Beukenstraat: € 5.000
·   Milhezerweg: € 25.000
·   Vlierden-Zuid: € 25.000
·   Meistraat: € 29.636
·   Rijtse Vennen: € 288.043
·   Willige Laagt: € 24.000
·   Stationsstraat – Haspelweg: € 2.988.000
De kans van het intreden van een risico is per risico ingeschat (bandbreedte 25%-75%),
Het netto risico voor de grondexploitaties bedraagt: € 1.562.900

Het grondbedrijf vangt de risico’s binnen de betreffende grondexploitaties in eerste instantie zelf op, namelijk voor een bedrag van € 42.318. Als de winstpotentie onvoldoende groot is of de grondexploitatie negatief is, dan dekt de gemeente de risico’s af met de Algemene Reserve Grondbedrijf (ARG) en de Algemene Reserve. De ARG dekt een risicobedrag af van € 1.218.787. De Algemene Reserve dekt het restant risicobedrag van € 301.795 af.

Met ingang van 2015 zijn gemeenten op grond van de Wmo 2015, de Jeugdwet en de Participatiewet integraal verantwoordelijk voor drie decentralisaties in het sociaal domein. Tot het jaar 2018 ontving de gemeente voor het sociaal domein een aparte decentralisatie-uitkering; vanaf de begroting 2019 zijn deze gelden voor het overgrote deel opgegaan in de algemene uitkering en zijn daarmee niet meer apart gelabeld. In de begroting zijn de budgetten van het sociaal domein aangepast conform de prognoses die voorhanden zijn van de GR Peelgemeenten. Actuele prognoses nemen niet alle risico’s weg en daarom is er een bruto risico opgenomen van € 2,0 miljoen.

Risico’s binnen het sociaal domein hebben betrekking op:
•   Het gaat om “open eind” regelingen;
•   Bij jeugd kan een aantal partijen rechtstreeks verwijzen, zodat de gemeente geen invloed heeft op de kosten die uit die verwijzingen voortvloeien;
•   Instanties mogen tot 3 jaar na dato facturen sturen;

Dure begeleidingstrajecten en dure voorzieningen (woningaanpassingen) hebben, ook bij kleine aantallen, grote invloed op het budget.
De bestaande risico’s worden gewaardeerd op 3, het netto risico bedraagt dan € 1,2 miljoen.

20% over de begrote huurinkomsten (€ 1.016.000): € 203.000
een bedrag van € 100.000 voor overige risico’s, zoals onverwachte weersomstandigheden, brand, aantreffen van asbest enzovoorts.
Op basis van deze grove indicatie wordt een risico van € 303.200 per jaar ingeschat en wordt de kans van optreden tussen 25% en 75% (klasse 3) geschat. € 181.920 (60%) is hierdoor aangehouden als bedrag voor de risico’s van de vastgoedexploitaties.

De gemeente Deurne belast personeelskosten door aan projecten. Het risico bestaat dat er in de toekomst minder projecten zijn in de gemeente Deurne of dat niet alle kosten doorbelast kunnen worden. Rekening houdend met de ambities uit het raadsprogramma, maar ook met de opstartfase van projectmatig werken, wordt dit risico ingeschat als net boven gemiddeld.

Juni 2023 heeft de Raad van State de bezwaren die waren ingediend over de aanleg van de tunnel ongegrond verklaart. De behandelingen van de bezwaren heeft uiteindelijk tot een vertraging van 3 jaar gezorgd. Gedurende deze periode hebben diverse ontwikkelingen (Corona, stijgende inflatie, oorlog Oekraïne) ervoor gezorgd dat de kosten voor de tunnel aanzienlijk hoger gaan uitvallen dan begroot. Aanvullende subsidie vanuit de MRE zijn toegekend. De nieuwe begroting is uitgekomen op € 23.975.000
De raad heeft in december ingestemd met aanvullende investering. Aanbestedingstraject loopt. De treinvrije periodes in week 44 en 51 in 2026 zijn definitief bevestigd door ProRail.

De gemeenteraad van Deurne heeft op 15 september 2020 besloten om garant te staan voor een door de staat verstrekte geldlening aan Ons Middelbaar Onderwijs (OMO).

Dit brengt een risico mee, maar het risico wordt ook beperkt door:

De gemeentelijke jaarlijkse bijdrage in de huisvestingskosten is juist bedoeld om de lening af te lossen. OMO is daardoor verzekerd van inkomsten om de lening terug te betalen.
De gemeente Deurne heeft het eerste recht van koop op de schoolgebouwen afgedwongen voor het geval de garantstelling wordt aangesproken of OMO wenst te verkopen. Ook dat geeft OMO de middelen om de lening af te lossen. Bovendien geschiedt betaling van de koopsom onder verrekening van hetgeen de gemeente op grond van de door haar ten behoeve van OMO verstrekte garantie aan de Staat heeft betaald.
OMO heeft een gezonde financiële positie.
Tot op heden zijn er nooit gemeentelijke garantstellingen ingeroepen voor door OMO aangegane leningen.
Door deze beperking van het risico wordt deze geschat 0%. De garantie en de geldlening zal jaarlijks gemonitord worden.

Het inkoopbureau heeft een analyse gemaakt van de nalevingsgraad van inkoopregels in gemeenten van 20.000-50.000 inwoners. Hieruit blijkt dat de nalevingsgraad uitkomt op 20-30%. Gezien het inkoopvolume van Deurne is de schatting is dat er bruto voor € 20 miljoen risico gelopen wordt. Dit betekent een waardering in klasse 3. Een waardering in klasse 6 ligt meer voor de hand. Dit omdat de gemeente interne controles uitvoert. Er ontstaat alleen een risico als de gemeente het inkoopbeleid niet volgt. Dit risico ontstaat bij inkopen die de organisatie zelf doet, zonder ondersteuning van Bizob. Wanneer inkooptrajecten zwak zijn en onvoldoende onderbouwd, kan dit leiden tot procedures waaruit schadevergoedingen voortkomen. Verder bestaat het risico op overschrijding van Europese aanbestedingsdrempels. Dit risico kan ontstaan bij het (stilzwijgend) verlengen van lopende overeenkomsten.

Op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) kan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) boetes opleggen van maximaal €20.000.000 of 4% van de wereldwijde jaaromzet. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval (in hoeverre valt de organisatie iets te verwijten, heeft de organisatie aan haar zorgplicht voldaan etc.) kan die schade oplopen. Daarbij komen onderzoekskosten, herstel en juridische kosten. In 2022 en 2023 hebben twee gemeentes een boete van de AP gekregen. Voor het te lang bewaren van persoonsgegevens werd € 30.000 opgelegd en op het verwerken van camerabeelden zonder voorafgaande DPIA volgde een boete van € 50.000. Wat betreft de kans op een boete, we geloven dat de gemeente Deurne qua beheersing van persoonsgegevens in de middenmoot van de 342 Nederlandse gemeentes valt.

De gemeenschappelijk regeling bestaat uit de 9 deelnemende gemeenten, en voorheen de private partij PreZero

Blink beschikt in 2024 nog niet over een eigen vermogen om niet begrote en/of onvoorziene kosten te dekken. Als de risico’s zich voordoen worden de kosten hiervan in rekening gebracht bij de deelnemende gemeenten.

Prijsrisico
Er bestond een prijsrisico bij afvalstromen die tot 1-4-2024 worden verwerkt door Prezero. Met ingang van 01-04-2024 zijn deze afvalstromen rechtmatig zijn aanbesteed en daalt het prijsrisico aanzienlijk.